Türkiye, 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nü tekrar ‘etkileyici’ rakamlarla karşılamayı başardı. Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) bilgilerine göre 43 gazeteci hala cezaevinde. Medyanın yüzde 90’nın merkezi otorite tarafından cezalar, yasaklar ve Sansür ile sindirildiği büyük bir gerçek, her üç gazeteciden biri de bundan sonra işsiz. Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütüne göre ise Türkiye dünyanın en kalabalık ‘gazeteci hapishanesi’ ve Avrupa’da basın özgürlüğünün en çok kısıtlandığı ikinci ülke.
Türkiye’de medya özgür değil. Gazeteciler sansürleniyor, kovuluyor, hapse atılıyor. Böylece toplum haber alma hakkını, ülkemiz demokrasisini kaybediyor.
— Gazeteciler Sendikası (@TGS_org_tr) May 3, 2021
Çünkü basın beladaysa, demokrasi askıda. Basın beladaysa, herkesin başı belada.
👉 https://t.co/pzMbfOo1TS #basınbelada pic.twitter.com/y9qp9D7oRW
TGS bilgilerine göre yalnızca bu sene Türkiye çapında en az 57 gazeteci gözaltına alındı.
#BasınBelada kampanyasıyla duyurulan Rapora göre son bir senede Türkiye’nin dört bir yanı sıra foto muhabirleri başta olmak üzere gazeteciler mesleklerini icra eder iken tartaklandı, fotoğraf makinelerine ve kameralara “suç aleti” muamelesi yapıldı, haber değeri taşıyan görseller gerekçe gösterilerek dijital içeriklere erişim engellendi. Hatta “çekmediği fotoğraf yüzünden” ifadeye çağrılanlar bile oldu.
TGS raporunda öne çıkanlar
TGS raporunda, “Önceki senelerde bulunduğu gibi bu sene da gazeteciler ile ilgili haberleri, fotoğrafları, sosyal medya paylaşımları nedeniyle çok sayıda tahkîkat açılmıştır. Bu gözaltılar kapsamında gazeteciler, haber takibi esnasında sokakta ya da sabaha karşı evlerinden gözaltına alınmıştır” ifadesi yer alıyor.
“Basın özgürlüğüne yönelik yasama, yargı, yürütme ve üçüncü şahıslardan gelen müdahalelerle birlikte basın özgürlüğü mücadelesini zayıflatmak amacıyla yapılan sendikasızlaştırma, güvencesiz çalışma dayatmalarına da mercek tuttuğu” vurgulanan raporda öne çıkan nedenler ise şu şekilde sıralandı:
- TGS’nin SGK’dan edindiği bilgilere göre ülkemizde 23.306 gazeteci var.
- TÜİK bilgilerine göre 2020 senesinde genel işsizlik seviyesi %13,2 iken gazetecilik mezunları içerisinde işsizlik seviyesi %27,7. Güvencesiz ve sigortasız çalışanlar da dâhil edildiğinde gazeteciler içerisindeki işsizlik seviyesi %35-40 seviyelerine çıkıyor.
- 43 gazeteci gazetecilik faaliyeti nedeniyle cezaevinde.
- “Koronavirüs tedbirleri” bahane edilerek cezaevindeki gazetecilerin hakları ihlâl ediliyor. Gazeteciler aileleri ile etkileşim kuramıyor, sosyalleşemiyor, dışarıdan haber alamıyor, sıhhat hizmetlerine erişemiyor, kötü hijyen koşullarında cezaevinde tutuluyor.
- Gazeteciler en çok “Silahlı Örgüt Üyeliği” ile “Terör Örgütü Propagandası Yapmak” ile suçlanıyor
Gazeteciler darp ediliyor
TGS’ye ulaşan verilere göre, son bir yılda:
- 57 gazeteci toplamda 144 gün gözaltında kaldı. 6 gazeteci gözaltındayken darp edildi.
- 101 gazeteci hakkında soruşturma açıldı.
- 128 davada 274 gazeteci yargılandı.
- Gazeteciler toplam 226 sene 8 ay 25 gün hapis cezasına mahkûm edildi.
- TGS 12 cezaevinde 35 gazeteciyle görüşerek hak ihlâllerini kayıt altına aldı.
- 44 gazeteci fiziksel saldırıya uğradı; 23 gazeteci sözlü olarak tehdit edildi.
- 62 haber sitesine ve 1411 haber konusuna erişimin engellenmesine, 13 haberin içerikten çıkarılmasına karar verildi.
- RTÜK marifetiyle toplam 7.488.851,00 TL idari para cezası ve 41 defa yayın durdurma cezası verildi.
- 2019’da 892, 2020’de 322 basın kartı iptal edildi. TGS’nin İletişim Başkanlığı’ndan edindiği bilgilere göre 15.104 kişide Cumhurbaşkanlığı basın kartı var.
- Basın İlan Kurumu, gazetelere toplam 212 gün ilân kesme cezası verdi. Cumhuriyet’e 90, Evrensel’e 63, BirGün’e 39; Sözcü ve Korkusuz’a ise toplamda 20 gün ilân kesme cezası verildi
- Beş ayrı medya kuruluşunda 1400 çalışanın toplu sözleşme hakkı işveren itirazıyla engellendi.
Son olarak SANSÜR dergisi olarak amacımız doğru, tarafsız ve özgür bir basın yaratmak. Bunun için terimizin son damlasına kadar mücadele edeceğimizi tüm okurlarımıza bildiririz.
