Türkiye’de artan ekonomik baskılar ve yüksek faiz oranları nedeniyle milyonlarca vatandaş derin bir borç yükü altında ezilirken, kamuoyunda Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve vergi borçlarına yönelik yeni bir yapılandırma düzenlemesinin beklentisi yükseldi. CHP Mersin Milletvekili Gülcan Kış, halkın borç yükünün 5 trilyon liraya dayandığını ve icra dairelerindeki dosya sayısının 23 milyonu aştığını belirterek durumu “alarm veriyor” şeklinde nitelendirdi.
Borç Yükü ve İcra Çıkmazı Derinleşiyor
Vatandaşların bankalara ve finans kuruluşlarına olan bireysel kredi ve kredi kartı borçları 4 trilyon 726 milyar liraya ulaştı. TOKİ ve varlık yönetim şirketlerine olan borçlarla birlikte bu miktar 4 trilyon 885 milyar lirayı buldu. Sadece 2024 yılının başından bu yana borçlardaki artış 788 milyar lira olarak kaydedildi. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi verilerine göre, bireysel kredi borçlusu kişi sayısı son bir yılda 2 milyon kişi artarak 42.3 milyona yükseldi. Kişi başına düşen borç tutarı ise 104 bin 888 TL’ye fırladı.
Ekonomik sıkıntıların bir yansıması olarak, 2025 yılının ilk 4 ayında bireysel kredi ve kredi kartı borcunu ödemeyen kişi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 45 artışla 1 milyon 88 bin 173 kişiye ulaştı. Yasal takibe düşen kişi sayısı ise 863 bine çıktı. İcra dairelerine yılın ilk 6 ayında 4 milyon 711 bin yeni dosya gelirken, toplam dosya sayısı 23 milyon 817 bine yükseldi. Bankaların icra takibine aldığı bireysel kredi ve kredi kartı borçları 177.3 milyar lirayı buldu ve batık krediler yılbaşından bu yana yüzde 58.7 oranında arttı. CHP Milletvekili Kış, yüksek faiz oranlarına dikkat çekerek, ihtiyaç kredisi faizlerinin yüzde 70.89’a, ticari kredi faizlerinin ise yüzde 63.95’e ulaştığını ifade etti.
“Borç ve Faiz Düzeni” Eleştirisi ve Çözüm Arayışı
Milletvekili Kış, ekonomik tabloyu “borç ve faiz düzeni” olarak nitelendirirken, vatandaşların en temel ihtiyaçlarını bile krediyle karşıladığını, emekli maaşlarının yetmediğini, gençlerin borçla hayata tutunduğunu ve çalışanların icralık olduğunu vurguladı. Barınma, sağlık ve eğitimin bile lüks haline geldiğini belirten Kış, mevcut düzenin sürdürülemez olduğunu dile getirdi.
Yeni Bir “Torba Yasa” Yolda mı?
Bu ağır borç yükü karşısında, milyonların gözü yeni bir borç yapılandırma düzenlemesine çevrildi. SGK uzmanı İsa Karakaş’a göre, 2025 yılının son çeyreğinde kapsamlı bir “Torba Yasa” çıkması yüksek ihtimal olarak değerlendiriliyor. Karakaş, son yedi yılda altı kez çıkarılan yapılandırma yasalarının artık geçici çözüm olmaktan çıktığını ve toplumda kalıcı bir beklenti haline geldiğini belirtti. İş dünyası ve bireysel borçlular, en son 2023’te çıkan düzenlemenin ardından yeni bir kolaylık talep ediyor.
Kimler Umutlu? Devlet İçin de Avantajlı Bir Hamle
Yeni yapılandırmadan en çok fayda bekleyen gruplar arasında borcu nedeniyle emekli olamayan Bağ-Kur’lular, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ’ler), serbest meslek erbabı ve esnaf kitlesi yer alıyor.
Yüksek faiz oranları ve artan gecikme cezaları ödeme güçlüğünü artırırken, hem vatandaşları hem de kamu maliyesini rahatlatacak bir formül bekleniyor.
İsa Karakaş, olası bir yapılandırmanın sadece bireylerin değil, devletin de kazançlı çıkacağı bir uygulama olacağını vurguladı. Bu düzenlemeyle:
- Tahsilat oranlarının artması.
- Yargı sisteminin yükünün hafiflemesi.
- SGK’nın aktif-pasif dengesinin güçlenmesi.
- Orta Vadeli Program’ın (OVP) hedeflerine ulaşmasında rol oynaması gibi sonuçlar bekleniyor.
“İhya” Uygulamasıyla Emeklilik Umudu
Önceki yapılandırmalarda olduğu gibi, bu kez de “ihya” uygulamalarıyla daha önce sigortalılığı silinmiş Bağ-Kur’lulara emeklilik yolu açılması bekleniyor. 2023’teki protokollerle binlerce kişinin borçlarını yapılandırarak emekliliğe hak kazandığı hatırlatıldı ve aynı sistemin yeniden devreye girmesi umuluyor.
Karakaş, Merkez Bankası’nın yıl sonuna doğru faiz indirimi beklentisine paralel olarak, yeni yapılandırma yasasının 2025’in son çeyreğinde Meclis gündemine gelmesinin güçlü bir olasılık olduğunu belirtti. Bu adımın, ekonomik toparlanma ve gelir dağılımı adaleti açısından önemli bir dönüm noktası olacağı ifade ediliyor.
